Kto zbudował cytadelę w Maszkowicach?

maszkowicedrugie 2

Dla mnie jest to oczywiste – nasi przodkowie. I to nie tylko w sensie geograficzno-historycznym, czyli mieszkający w tamtych czasach na ziemiach dzisiejszej Polski. Przede wszystkim wszystkie badania genetyczne wskazują, że to byli nasi przodkowie w sensie czysto biologicznym, czyli najbardziej dosłownym jak tylko można (haplogrupa R1a1 i dalsze jej mutacje).

Nie chiałem wracać na razie do tematu kamiennej twierdzy z około 1700 roku p.n.e na Wzgórzu Zyndrama w małopolskich Maszkowicach, ale niespodziewanie dziś wybuchła po raz kolejny dyskusja na temat tego ważnego wykopaliska.

Otóż interia.pl w artykule „Starożytny mur w Polsce…” przedstawiła za depeszą PAP najnowsze ustalenia zespołu archeologów z UJ pod kierunkiem dr. hab. Marcina S. Przybyły. Dla mnie najważniejszą nowością jest, że krakowscy naukowcy zapytali swoich kolegów z innych krajów, m.in. Niemiec, Wegier i Rumunii, czy w ich krajach spotkano podobne znalezisko. Odpowiedź zagranicznych archeologów była jednoznaczna – nie, u nas czegoś takiego nie odkryliśmy. Pozornie powinniśmy się cieszyć, bo to jeszcze jedno potwierdzenie wyjątkowości polskiej cytadeli. Być może dr. Przybyle chodziło o weryfikację pierwszej teorii, że budowniczowie Maszkowic przybyli do nas z kręgu kultury Otomani-Füzesabony (dzisiejsze Węgry).

Przytoczona odpowiedź zagranicznych naukowców zdaje się podważać to założenie. Z tego dr. Przybyła wysnuł hipotezę, że polska cytadela może mieć związek z kulturami środziemnomorskimi. Tym bardziej, że po około dwóch wiekach przestała się rozwijać w pierwotnej formie, a późniejsze naprawy murów były – zdaniem krakowskiego archeologa – nieudolne. Czyli przyszli do nas jacyś Pragrecy i dopóki tu mieszkali to wszystko było w porządku, ale jak znikli, albo rozpłynęli się w prasłowiańskim żywiole – wszystko zostało zaprzepaszczone.

Takie postawienie sprawy zbulwersowało wybitnego krzewiciela tradycji słowiańskiej Pana Czesława Białczyńskiego (też z Krakowa). Na pierwszy ogień poszedł dziennikarz PAP, ktory spisał przemyślenia archeologa. Pan Białczyński na swoim blogu zagrzmiał: „A skąd to wiadomo kochany Panie redaktorze z PAP, że nie było odwrotnie, że to nie Ludzie z Gór, z Haratu Harpackiego (B-Haratu – jak to określili starożytni Hindusi w Wedach) zbudowali podobne obwarowanie na wyspie Istria i na Minos, tworząc kreteńską cywilizację minojską, oraz podbijając kolejne ziemie na południu Europy.” Dostało się też naukowcom – szerzej: Nowości o Górze Zyndrama.

Ponieważ intuicyjnie blisko mi do przeczuć Pana Białczyńskiego, ale z powodu wykształcenia nie lekceważę nauki, to stanąłem w intelektualnym rozkroku. Z jednej strony dziś przeważa pogląd, że najstarszą cywilizacją Europy była kultura winczańska, a nie grecka, czy rzymska. To wskazywałoby, że bardziej skomplikowane osiągnięcia ludzkości mogły trafić do nas z południa – z szeroko pojętego basenu Dunaju. Jednak z drugiej strony najstarszy wizerunek koła (o czym pisaliśmy tutaj) czy pierwsze ślady wytwarzania sera (czytaj tu) to nie Egipt lub Mezopotamia ani ziemie naddunajskie, ale Małopolska i Kujawy.

Jeszcze wiekszego mętliku doznałem, kiedy skonfrontowałem ustalenia chronologiczne zespołu dr. Przybyła z zapisami kronikarzy. Otóż, zdaniem współczesnych archeologów cytadela maszkowicka powstała w latach 1750-1690 p.n.e.. Natomiast kronika Prokosza powstała rzekomo w X w. n.e. na zbliżone lata wyznacza panowanie króla Lecha I Wielkiego – 1729-1679 p.n.e.(źródło to jest podważane przez wielu współczesnych historyków, ja też mam wątpliwości – są podejrzenia fałszerstwa w całości lub częściowo w XVIII w. n.e.). Od tegoż Lecha miała wziąć się nazwa państwa, które zorganizował – Lechia. Stolicę miał w Gnieźnie, ale podbijał nowe terytoria, budował kolejne grody i obsadzał je swoimi zbrojnymi, kontynując zresztą wprost dzieło swojego poprzednika Kodana. Być może więc forteca maszkowicka to pozostałość tej grodotwórczej działalności Kodana i Lecha I? Kiedy Lech rozszerzył granice państwa na tyle, że Maszkowice znalazły się w centrum królestwa, to kamienne mury przestały być potrzebne, bo potencjalny wróg został odsunięty bardzo daleko.

Wzgórze Zyndrama niespodziewanie zaczyna więc odkrywać tajemnice nie tylko związane z nim samym. I dzieje się tak zarówno dzięki rzetelnej wiedzy naukowców, jak i intuicji pasjonatów.

Tu więcej o cytadeli w Maszkowicach

FOT: Freeimages.com

Jeśli masz ochotę – zapisz się na ukazujący się raz w tygodniu newsletter informujący o nowych wpisach na naszym blogu. Wystarczy przysłać e-mail z hasłem NEWSLETTER w tytule na adres: rudaweb.pl@gmail.com

RudaWeb

Komentarze: 3

  1. Co mnie jeszcze zastanawia w tym artykule, takie cytaty.
    „Broniona przez doskonale wykonane mury …” i „Niecałe sto lat po wzniesieniu muru ten zaczął się rozsypywać i walić.”
    Wnioskuję, że albo nie był tak fachowo jak piszą wykonany albo osada była napadana, zaś mur pomimo, że z kamienia nie spełniał swojej roli ochronnej, „archeolodzy odkryli ślady odbudowy, ale była to „prowizorka bez ładu i składu” – ocena dr hab. Przybyła. W jego opinii po kilku pokoleniach zanikły dawne umiejętności mieszkańców osady.”, więc może nie naprawiano czegoś co nie spelniało swojej roli.
    „Mur okalający górę był wykonany w obcy kulturowo sposób”, po czym poznano tą obcość kulturową? Czyżby po tym, że był kamienny? Zatem każda nowość generuje „obcość kulturową”?
    Jeśli mieli mało drewna albo mało ziemi, to wał ziemny nie mógł powstać.

    „Naukowców zaskoczył kształt wnętrza osady. Podczas gdy mur okalający górę był wykonany w obcy kulturowo sposób, domostwa znajdujące się w jego wnętrzu nie różniły się niczym od tych znanych z tego okresu na obszarze Europy Środkowej. ” Pomyślmy, gdyby to byli imigranci, to swoje domy wybudowali by tak jak nauczyli się w miejscu urodzenia, zaś wał obronny jak miejscowi.

    „Naukowcy są pewni, że przynajmniej część mieszkańców osady przybyła z odległych, śródziemnomorskich lub nadadriatyckich terenów – tylko oni znali architektoniczny know-how, który pozwolił wznieść kamienne mury w takiej zaawansowanej technologicznie formie.” Po pierwsze, mam poważne wątpliwości, czy nie większym know-how było postawieniu konstrukcji domu i wykonanie dachu, który przetrwał długie lata i niedostatki pogody aniżeli wybudowanie murów z kamienia. Po drugie, już wcześniej napisałem, że albo mur był slaby w obronie osady albo uległ upływowi czasu, więc technologicznie nie sprawdził się.

  2. Uprawiali starą odmianę pszenicy, jak to działo się w całej europie, nad morzem Śródziemnym również, zatem wniosek jaki wyciąga naukowiec: to są imigranci z tego rejonu?
    Ciekawe co czuje taka osoba, gdy wygłasza takie tezy naukowe?

  3. Odkryć w Polsce jest dużo. Mało się tylko o nich mówi. Na Mazowszu koło wsi Całowanie jest stanowisko wydma „Pękatka” , z którego ustalono przebieg rozwoju kulturowego dla późnego paleolitu 14-10 tys. lat p.n.e . na terytorium całego Niżu Europejskiego – badana zaczynał prof.Andrzej Kempisty. Znaleziono wiór krzemienny czyli wzorzec z którego robiono narzędzia, ślady chat, poroża reniferów dla których te tereny, po cofnięciu lodowca, były pastwiskami. Krzemień pochodził z Gór Świętokrzyskich. Świadczy to dobitnie o współpracy-wymianie-organizacji ludności. A z młodszych to m. in. koło Garwolina we wsi Rębków-Parcele odkryto ślady Kultury Pucharów Lejkowych (KPL lata 4460-2900 p.n.e.). Ceramika KPL zdobiona była między innymi różnymi typami swastyk (chyba najstarszy jej obraz pochodzi z terenu obecnej Ukrainy, okolice Czernichowa Kultura Mezyńska od wsi Mezin ok. 10 tys. lat p.n.e. ).
    We wsi Goździk pow.Garwolin są 3 kopce z III-IV w. o ok.20m średnicy podstawy i 1m wysokości usypane z kamienia i ziemi a pod nimi znajdowały się jamy grobowe z pochówkami ciałopalnymi otoczone 13-metrowymi kręgami z kamienia. Źródła http://www.koscieliska.republika.pl/archeoturystyka.htm , http://www.geozeta.pl/artykuly,,228 , http://swastika.cba.pl/news/ukraina.htm
    Doceniam, że poruszacie ten temat. Może w końcu trafi pod strzechy :).

Skomentuj Robert Anuluj pisanie odpowiedzi

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *